گردش خون مغزی مثل بقیه بافت‌های بدن، شامل ورود خون اکسیژنه و سرشار از اکسیژن و گلوکز از طریق شریان‌های مغزی و خروج خون بدون اکسیژن و سرشار از مواد حاصل از متابولیسم، از طریق وریدهای مغزی می‌باشد. سرعت عبور جریان خون در مغز بزرگسالان، به‌طور معمول ۷۵۰ میلی‌لیتر در دقیقه و معادل ۱۵% برون‌ده قلبی است.
شریان مغزی
شریان‌های کاروتید داخلی خون، اکسیژن را به قسمت جلوی مغز و شریان‌های مهره‌ای خون را به پشت مغز منتقل می‌کنند. این دو جریان در «حلقه ویلیس» (Circle Of Willis)، حلقه‌ای از شریان‌های به هم مرتبط می‌باشد که بین مغز میانی (بخشی از ساقه مغزی) و پل مغزی در کنار یکدیگر می‌باشند.
شریان‌های کاروتید داخلی از انشعابات شریان‌های کاروتید مشترک هستند که از طریق کانال کاروتید به جمجمه وارد می‌شوند، از سینوس غاری عبور کرده و وارد فضای زیر عنکبوتیه می‌شوند و روند گردش خون در مغز به این صورت می‌باشد.
وریدهای مغزی
سیاهرگ‌های مغزی، خون بدون اکسیژن را از مغز تخلیه می‌کنند. مغز دارای دو شبکه وریدی می‌باشد که از طریق «رگ‌های آناستوموزی» (Anastomosis) به یکدیگر ممتصل می‌شوند:
- شبکه وریدی خارجی یا سطحی
- شبکه وریدی داخلی
خون از مخ و بصل‌النخاع به ورید بزرگ مغزی ریخته می‌شود. تخلیه خون از مدولا و استخوان‌های ساقه مغز، الگوی متغیری دارد که یا به وریدهای نخاعی یا به وریدهای مغزی مجاور ریخته می‌شود. خون در بخش‌های عمقی‌تر مغز، از طریق یک پلاک وریدی به «سینوس کاورنوس» (Cavernous Sinus) در مقابل، «سینوس‌های پتروسال خلفی و فوقانی» (Superior And Inferior Petrosal Sinuses) در مجاور و «سینوس ساژیتال فوقانی» (Superior Sagittal Sinus) در پشت که در خط وسط بالای مغز قرار دارد، تخلیه می‌شود. خون از این ناحیه، با خونی که از مسیر سینوسِ مستقیم می‌آید، در «محل تلاقی سینوس‌ها» (Confluence Of Sinuses) به یکدیگر متصل می‌شوند.
بیماری های مغز
بیماری ها و اختلالاتی که امکان دارد مغز را به صورت مستقیم درگیر کنند شامل:
- اختلالات دژنراتیو: مانند پارکینسون و ALS
- زوال عقل: از جمله بیماری آلزایمر
- اختلالات دمیلیزان: در این اختلالات مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) ، سلول‌های عصبی میلین خود را از دست می‌دهند.
- بیماری‌های روانپزشکی: از جمله اسکیزوفرنی و افسردگی نیز با اختلالات عملکردی مغز، در ارتباط هستند.
- سرطان: انواع تومورهای بدخیم و خوش‌خیم که به طور معمول در نتیجه متاستاز سلول‌های سرطانی و از نقاط دیگر بدن منشأ می‌گیرند.
از تکنیک‌های متعددی برای مطالعه آناتومی و عملکرد مغز، استفاده می‌شود. فناوری‌های تصویربرداری پزشکی مثل تصویربرداری عصبی، عملکردی و ضبط الکتروانسفالوگرافی (EEG) در مطالعه مغز، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. سابقه پزشکی افراد مبتلا به آسیب مغزی، بینش وسیعی در مورد عملکرد هر قسمت از مغز، فراهم آورده است. تحقیق درباره مغز، با گذشتن زمان و طی کردن مراحل فلسفی، تجربی و نظری تکامل پیدا کرده است. یکی از مراحل در حال پیدایش و پیشرفت، شبیه‌سازی فعالیت مغز می‌باشد.
از این که تا به اینجا همراه ما بودید، کمال تشکر را از شما داریم. چنانچه سؤال یا ابهامی به وجود آمده است، در قسمت نظرات همین مقاله با ما و دیگر همراهان مدد درمان به اشتراک بگذارید.